W dobie rosnących potrzeb i samodzielności coraz częściej młodzi ludzie, nawet niepełnoletni, szukają możliwości zarobku na własne potrzeby. Wakacje wydają się idealnym momentem, by dorobić, dlatego wielu młodych szuka wtedy pierwszych okazji do zarobku. Niedawno, na jednej z lokalnych grup społecznościowych, pojawiła się oferta pracy, która wskazywała możliwość zatrudnienia osób od 13. roku życia. Czy to legalne?
- Nie ulega wątpliwości, że w obowiązującym stanie prawnym do podjęcia pracy nie wystarczy jedynie ukończenie 13 lat - poinformowała nas Katarzyna Fałek-Kurzyna, rzecznik prasowa Okręgowego Inspektoratu Pracy w Lublinie.
Przypomniała również, że zgodnie z Kodeksem pracy:
- „Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16. roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową i wymaga uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego, lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy".
Oznacza to, że dziecko, które nie ukończyło 16 lat, może pracować tylko w bardzo ściśle określonych warunkach i po spełnieniu wielu wymogów formalnych.
Nie tylko formalność
Jak podkreśliła rzeczniczka, „Inspektor pracy wydaje zezwolenie (jak i odmawia jego wydania) na wniosek podmiotu, który chce powierzyć pracę dziecku poniżej 16. roku życia”.
Procedura jest rozbudowana i wymaga załączenia do wniosku: pisemnej zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka, opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczącej braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy, orzeczenia lekarza stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy, opinii dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza (jeśli podlega obowiązkowi szkolnemu). Inspektor pracy może odmówić wydania zezwolenia, jeśli praca zagraża zdrowiu, bezpieczeństwu lub edukacji dziecka.
Pomijając możliwość zatrudniania młodocianych w celu przygotowania zawodowego oraz biorąc pod uwagę treść ogłoszenia, które było oferowane na chełmskim portalu, proponowana oferta w rozumieniu przepisów Kodeksu Pracy, nie mieści się w tym pojęciu.
Praca młodocianych
Osoby, które ukończyły 16 lat, ale nie ukończyły jeszcze 18 lat, mają więcej możliwości. Mogą podjąć zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej przy tzw. pracach lekkich, które nie zagrażają ich zdrowiu ani rozwojowi.
- „Prace lekkie to prace, które nie powodują zagrożenia dla zdrowia, życia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie przeszkadzają w wykonywaniu obowiązku szkolnego" - wyjaśnia Katarzyna Fałek-Kurzyna.
Pracodawca musi mieć zgodę lekarza medycyny pracy na wykaz takich prac, a inspektor pracy musi ją zatwierdzić. Ponadto młodociany musi zostać z tym wykazem zapoznany. Młodociani pracownicy nie mogą pracować dłużej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo w okresie ferii lub wakacji. Nie mogą także pracować w godzinach nadliczbowych czy nocnych (od 22:00 do 6:00). Ponadto obowiązkowy jest nieprzerwany odpoczynek dobowy trwający co najmniej 14 godzin oraz odpoczynek tygodniowy nie krótszy niż 48 godzin, obejmujący niedzielę. Rzeczniczka przypomina również o konieczności składania przez młodocianych oświadczeń o zatrudnieniu lub jego braku u innych pracodawców.
- „Państwowa Inspekcja Pracy, zgodnie z harmonogramem zadań kontrolnych, realizuje kontrole dotyczące przestrzegania prawa pracy wobec dzieci i młodocianych" - podkreśla.
Oznacza to, że każdy przypadek zatrudnienia dzieci może zostać poddany kontroli i konsekwencjom.
Prawo i realia
Młodzi ludzie chcą pracować i zarabiać, co jest naturalne i często godne pochwały. Pragną zdobyć pierwsze doświadczenia zawodowe lub po prostu mieć własne pieniądze na drobne potrzeby czy rozrywkę. Z drugiej strony, polskie prawo jasno stawia granice ochrony dzieci i młodocianych przed nadmiernym obciążeniem pracą i przed zagrożeniami zdrowotnymi czy edukacyjnymi. Oferty pracy dla dzieci od 13. roku życia, bez wymaganego zezwolenia i odpowiednich opinii, są więc nielegalne i niebezpieczne. Rodzice i opiekunowie powinni mieć świadomość, że zatrudnianie dzieci wymaga formalnych zgód i kontroli.
Jednocześnie młodzież między 16 a 18 rokiem życia ma więcej prawnych możliwości, ale także tutaj obowiązują restrykcyjne normy czasu pracy i rodzaju wykonywanych zajęć. Warto podkreślić, że instytucje takie jak Państwowa Inspekcja Pracy są czujne i kontrolują rynek pracy pod kątem ochrony najmłodszych, co jest niezwykle ważne w dobie łatwego dostępu do ogłoszeń internetowych, które mogą nie zawsze przestrzegać prawa. Zdecydowanie bezpieczniejszym i zgodnym z prawem rozwiązaniem jest angażowanie się w sezonowe, domowe zajęcia, takie jak pomoc przy zbiorach owoców w rodzinnych gospodarstwach czy sprzedaż lemoniady w przydomowym ogrodzie. Takie formy aktywności nie tylko pozwalają zdobyć pierwsze doświadczenia i zarobić, ale także są wolne od formalnych wymogów zatrudnienia i nie narażają dziecka na ryzyko zdrowotne czy naruszenie obowiązku szkolnego.
Napisz komentarz
Komentarze