Małymi krokami do wielkiej integracji – kilka słów o „Programie”

Program ma charakter integracyjny, zatem projekty z definicji – poza Romami – mogą, a nawet powinny obejmować również przedstawicieli społeczności większościowej. Skala i zakres udziału przedstawicieli społeczeństwa większościowego, jako beneficjentów działań zależy od dziedziny interwencji (np. w przypadku takich działań edukacyjnych jak wycieczki, kolonie itd. – powinien być zapewniony udział dzieci nie-romskich; w przypadku działań z zakresu np. edukacji prozdrowotnej i prozatrudnieniowej – nie-romscy uczestnicy, osoby z otoczenia romskiego, mogą brać w nich udział, ponieważ celem programu jest integracja społeczna i obywatelska, a nie utrwalanie „gettoizacji” i izolacji tej grupy). Niektóre zadania mogą być skierowane głównie do Romów – takie, które odpowiadają deficytom specyficznym dla tej grupy. Niniejsza strategia nie przesądza procentowego udziału w projektach w poszczególnych dziedzinach Romów i nie-Romów, gdyż ten, w sposób oczywisty, różni się od rodzaju dziedziny i miejsca realizacji projektu, powinien zatem wynikać z najlepszej wiedzy urzędników i innych uczestników Programu integracji 2021–2030, z analizy lokalnych potrzeb i możliwości oraz mieścić się w racjonalnym i efektywnym gospodarowaniu środkami publicznymi. Działania Programu Integracji 2021–2030 nie mogą utrwalać wzajemnej izolacji między Romami a lokalną społecznością i nie mogą prowadzić do lokalnych napięć społecznych.

Dziedzina Edukacja w Programie integracji 2021–2030 zostaje szeroko zdefiniowana, obejmując, poza wspomaganiem edukacji formalnej dzieci i młodzieży romskiej, również ich edukację nieformalną. Działania edukacyjne powinny być skierowane również do dorosłych Romów, jako element edukacji permanentnej. Działania w tym obszarze powinny się szczególne skupić na:

• zapewnieniu realizacji obowiązku szkolnego/nauki do 18. roku życia,

• zapewnieniu realizacji obowiązku edukacji przedszkolnej wszystkim dzieciom romskim oraz upowszechnieniu tej edukacji dla dzieci w wieku 3–5 lat,

• zwiększeniu udziału dzieci i młodzieży w edukacji ponadpodstawowej, w tym zwłaszcza edukacji zawodowej uczniów pochodzenia romskiego,

• zmniejszeniu udziału uczniów pochodzenia romskiego w systemie szkolnictwa specjalnego,

• edukacji dorosłych Romów,

• edukacji prozdrowotnej,

• edukacji prozawodowej i zawodowej,

• edukacji dla bezpieczeństwa,

• podnoszeniu świadomości obywatelskiej, historycznej i kulturowej.

Doświadczenia poprzednich edycji wskazują, że duża część zadań skierowanych do dzieci związana była z prowadzeniem zespołów taneczno-muzycznych, które były akceptowane przez rodziców i najchętniej uczęszczane przez dzieci. Należy zwrócić uwagę, aby realizowane projekty nie utrwalały stereotypu – nawet jeśli pozytywnego – Romów jako tancerzy i muzyków. Realizowanie zadań wyłącznie muzyczno-tanecznych nie rozwija potencjału intelektualnego dzieci i dlatego w obecnej edycji Programu integracji 2021–2030 priorytetem będą inne działania edukacyjne: teatry szkolne, koła zainteresowań, zajęcia sportowe, konkursy, olimpiady wiedzy, wycieczki krajoznawcze, warsztaty dla uczniów, organizacja „spotkań z ciekawym człowiekiem”, „żywych bibliotek”, szkolnych i międzyszkolnych „pikników naukowych”, doradztwa zawodowego itp. Zadania edukacyjne powinny skupiać się na poszerzaniu horyzontów poznawczych dzieci, wspomaganiu rozwoju intelektualnego dzieci, uzupełnianiu ich kapitału kulturowego, rozwijaniu różnych funkcji poznawczych, zapamiętywaniu, umiejętności funkcjonowania w środowisku nie-romskim itd.

Od 2014 roku Szkoła Podstawowa Nr 7 im. gen. Władysława Sikorskiego w Chełmie wspiera swoich uczniów podejmując się realizacji różnych zadań mających na celu lepszą integrację uczniów romskich ze społecznością szkolną. W tym roku w ramach Programu integracji 2021 – 2030” realizowanych jest sześć zadań: „Wsparcie edukacyjne dla uczniów romskich z terenu Chełma”; „Świetlica integracyjna dla dzieci romskich i polskich przy Szkole Podstawowej Nr 7 w Chełmie - kontynuacja”; „Konferencja edukacyjna, konkursy i spotkania integracyjne”; „Warsztaty aktywizacji zawodowej dla dorosłych i młodzieży pochodzenia romskiego i polskiego”; „Działania podnoszące kwalifikacje i umiejętności dorosłych i młodzieży pochodzenia romskiego”; „Zatrudnienie asystenta społeczności romskiej dla dzieci i młodzieży romskiej i polskiej”.

Zadanie realizowane dzięki dotacji celowej przyznanej przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w ramach „Programu integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce na lata 2021 – 2030”.